MÓJ CEL

Szanowni Państwo, Koleżanki i Koledzy! Celem mojej zbiórki jest zebranie funduszy na zakup kolejnego nadajnika GPS/GSM, który w lipcu tego roku zostanie założony na jednego z młodych łabędzi krzykliwych – gatunku bardzo nielicznie gniazdującego w naszym kraju.

Dzięki temu nowoczesnemu urządzeniu będzie możliwe poznanie wielu aspektów ich życia, których nie sposób zbadać w inny sposób. Jednym z fenomenów szczególnie wartych poznania jest odbywanie przez niedojrzałe łabędzie krzykliwe dalekich wędrówek na północ kontynentu na okres lata. Wiedza na ten temat jest fragmentaryczna, przede wszystkim ze względu na skrajnie nieliczne zagęszczenie ludzi w wysokich szerokościach geograficznych. W latach 2019-2021 dzięki wsparciu ponad 350 osób udało mi się już założyć pierwsze w Polsce nadajniki na ten gatunek. Większość z nich wciąż działa i przesyła dziesiątki tysięcy danych o bieżących miejscach przebywania niedojrzałych łabędzi i panujących tam warunkach środowiskowych.

Przeznacz proszę kilka minut na przeczytanie o moim dotychczasowym wkładzie w poznanie tego gatunku, zanim opuścisz tę stronę.

Nazywam się Krzysztof Dudzik. Mieszkam i pracuję na terenie województwa świętokrzyskiego. Od 20 lat każdy wolny czas przeznaczam na obserwacje i badania ptaków. Gatunkiem, któremu poświęcam najwięcej uwagi, jest łabędź krzykliwy. Prowadzę badania nad jego wędrówkami, przeżywalnością młodych, terminami przystępowania do rozrodu i procesem zasiedlania nowych stanowisk.

Informacje na temat mojego długoterminowego projektu badawczego nad tym gatunkiem i dotychczasowym dorobkiem publikacyjnym znajdziesz tutaj:

https://www.researchgate.net/profile/Krzysztof-Dudzik

Przy opracowywaniu wyników badań współdziałam z innymi osobami, w tym także z zawodowymi naukowcami. Byłem zaangażowany między innymi w prace nad powstaniem książki poświęconej ptakom Kielc, wydanej w maju tego roku:

https://tiny.pl/9vbks

Wspólnie z kolegami prowadzimy na Facebook’u stronę Łabędź krzykliwy w Polsce https://www.facebook.com/Labedz.krzykliwy/ która służy popularyzacji wiedzy o tym gatunku.

Chętnie dzielę się posiadaną wiedzą na spotkaniach ornitologicznych, zjazdach przyrodniczych i podczas bezpośrednich kontaktów z zainteresowanymi obserwatorami przyrody.

OPIS PROJEKTU

Populację łabędzi krzykliwych zamieszkującą południe Polski badam od 2004 roku, między innymi przy wykorzystaniu obrączkowania. Jest to użyteczna metoda, która pozwala śledzić losy poszczególnych osobników na terenach dość dobrze pokrytych przez sieć obserwatorów. Jednak wiele z naszych młodocianych łabędzi krzykliwych, zanim przystąpi do pierwszego lęgu – co następuje zwykle dopiero po 4-5 latach życia -  na okres lata odlatuje z kraju, w nieznane, prawdopodobnie bardzo odległe miejsca północnej i wschodniej Europy. Małe zaludnienie, brak wykwalifikowanych obserwatorów i niedostępność terenu powodują, że nie ma możliwości uzyskania stamtąd żadnych informacji, stosując standardową metodę obrączkowania. Nieliczne wiadomości uzyskane z oznakowanych obrączkami szyjnymi osobników wskazują, że wyklute u nas łabędzie krzykliwe przelatują późną wiosną i jesienią przez Danię, Szwecję, Finlandię, Litwę, Łotwę, Estonię, Białoruś i Rosję. Miejsca docelowe, gdzie przebywają przez około 5 miesięcy, nie są znane.

Powyższa mapa przedstawia migrację w kierunku północno-wschodnim i docelowe miejsce pierzenia młodocianego łabędzia krzykliwego z Polski, wyposażonego w transmiter GPS/GSM. Łącznie w ciągu miesiąca (17 maja – 16 czerwca 2020) łabędź przeleciał w linii prostej 3120 km od miejsca schwytania, jednak w rzeczywistości było to ponad 3900 km w jedną stronę. Pomimo tego, że ptak nosił również standardową obrączkę szyjną, nie został ani razu zaobserwowany przez białoruskich i rosyjskich ornitologów. Urządzenie zostało założone w 2019 roku – do jego zakupu dorzuciło się aż 117 osób.

Jedynym sposobem, aby lepiej poznać fenomen migracji łabędzi krzykliwych na okres lata, jest założenie transmiterów GPS/GSM. Jednocześnie pozwoli to lepiej poznać aktywność dobową, sezonową i międzysezonową ptaków wyposażonych w nadajniki. Wyniki badań przyczynią się do znaczącego polepszenia stanu wiedzy o tym interesującym, wciąż rzadkim gatunku, którego krajowa populacja liczyła w ubiegłym roku poniżej 300 par. Po zgromadzeniu wystarczającej serii danych wyniki zostaną opublikowane. Niezależnie od tego, na facebook’owej stronie poświęconej temu gatunkowi będą zamieszczane ciekawsze informacje na temat oznakowanych w ten sposób ptaków.

DLACZEGO ZWRACAM SIĘ O POMOC?

Nadajniki GPS/GSM umożliwiają uzyskanie niezwykłej liczby bardzo dokładnych danych. Te miniaturowe urządzenia ważą zaledwie 30 g i są odporne na warunki zewnętrzne, o czym miałem okazję przekonać się w czasie ostatnich trzech lat. Wciąż jednak są dość kosztowne. Cena jednego urządzenia wraz z VAT wynosi obecnie 3900 zł. Czas działania takiego nadajnika, w zależności od żywotności baterii, może wynosić nawet ponad trzy lata. Pamięć urządzenia w tym czasie gromadzi dziesiątki tysięcy danych na temat aktualnego miejsca przebywania, aktywności i panujących warunków środowiskowych, takich jak temperatura, ciśnienie, wilgotność powietrza, wysokość, stopień naładowania nadajnika czy natężenie światła.

Wsparcie, które Państwo okażecie, pozwoli mi zakupić kolejny nadajnik. W ten sposób lepiej poznamy fenomen letniej migracji łabędzi krzykliwych z Polski, przez którą przebiega stała granica południowego zasięgu występowania tego gatunku w Europie. Badania łabędzi krzykliwych stanowią moją wielką pasję. Bardzo proszę o Twoją pomoc. Będę wdzięczny za każdą wpłatę.

Każda osoba, która wpłaci 200 zł lub więcej na zakup urządzeń, zostanie w przyszłości wymieniona w podziękowaniach w publikacjach powstałych dzięki danym uzyskanym z nadajników. Każde okazane wsparcie jest dla mnie bardzo ważne i pozwoli kontynuować nowy rozdział badań nad krajową populacją tego rzadkiego gatunku. W lipcu tego roku przeprowadzimy kolejne odłowy młodych łabędzi krzykliwych i wyposażymy je w nadajniki. Może także dzięki Tobie. Mam wielką nadzieję, że w tym roku ponownie uda się zgromadzić wystarczające środki na zakup urządzenia. Dziękuję - Krzysztof Dudzik